чай из самовара - herbata po rosyjsku

Dzisiaj będzie po rosyjsku, zanim więc wybierzemy się w podróż do 1812 roku, usiądźmy na chwilę przy herbacie...

Prawdziwego, rosyjskiego czaju nie byłoby bez samowaru - urządzenia, które wynaleziono w II połowie XVIII wieku, oczywiście w Rosji, aby herbata nie stygła tak szybko, co przy rosyjskich mrozach pewnie zdarzało się nie raz. Prawdziwy samowar, wykonany z metalu (bogaci Rosjanie w XIX wieku mieli oczywiście samowary złote i srebrne), składa się z naczynia na wodę, które w środku ma komin - rurę do ogrzewania wody od wewnątrz; pokrywy chroniącej przed utratą ciepła, kranika, przez który wylewa się wodę i "korony" - miejsca przeznaczonego na mały czajniczek z esencją herbacianą - na samej górze.

Mój samowar pożyczyłam od kuzynek (mają takie cuda :) ) i jest on współczesny, a więc na prąd. Zamiast komina, wewnątrz ma grzałkę - taką, jak w czajnikach elektrycznych. A jak to było w XIX wieku? Samowary ogrzewano węglem drzewnym lub... szyszkami, z czego ten drugi sposób bardzo chciałabym kiedyś wypróbować sama. Herbata "na szyszkach" musi smakować zupełnie inaczej :) 

W carskiej Rosji przygotowanie herbaty było prawdziwym rytuałem. Gdy woda w samowarze się grzała, w małym czajniczku należało przygotować esencję. Mój czajniczek niestety nie był w zestawie z samowarem, ale pasuje doń idealnie i, co najważniejsze, jest on właśnie przeznaczony do zaparzania esencji. Do koszyczka wsypałam dużo czarnej herbaty, zalałam wrzątkiem, przykryłam całość, aby naciągnęła i postawiłam na górze samowara (ale zabawnie wygląda taka konstrukcja! :D )

Woda w samowarze jest gotowa nie wtedy, gdy się gotuje, lecz na krótką chwilę przed wrzeniem - staje się wtedy biała i zaczyna szumieć. To najlepszy moment na zalanie herbaty!

Wystarczy nalać trochę esencji do filiżanki / szklanki, a następnie dopełnić napój wodą, odkręcając kurek szumiącego samowara:

Arystokracja piła herbatę oczywiście z porcelanowych filiżanek, a biedniejsi Rosjanie - ze szklanek w metalowych koszyczkach (to również ich wynalazek).

Do herbaty dobierano dodatki - cukier w kostkach i konfiturę. 

Moja, widoczna na zdjęciach to zwykła, wiśniowa ze sklepu. Szkoda, że ta, którą zrobiłam według dawnego przepisu już się skończyła ;)

Cukier podawano najczęściej w kostkach, przy czym nie wrzucano ich do herbaty, tylko trzymano w ustach - gorący napar podczas picia zmieniał smak z gorzkawego na słodki, a kostka cukru rozpuszczała się pod jego wpływem...

Herbatę z samowara pili oczywiście bohaterowie powieści Tołstoja. Chwila, w której nastawiają samowar i siadają przy stole, jest nie tylko tradycyjnym rytuałem, lecz także okazją do rozmów, spędzenia wspólnie czasu i zacieśnienia rodzinnych więzi.

Herbatę w samowarze możemy też podziwiać w Annie Kareninie, między innymi na wieczorku u hrabiny Twerskiej. W 0:54- 1:01 (filmik poniżej), tuż za plecami Betsy Twerskiej, na stole stoi ogromny, złoty samowar, a obok filiżanki; natomiast w jednej z pierwszych scen, Anna po przyjeździe do Dolly Obłońskiej jest przez nią poczęstowana właśnie herbatą, którą obie piły... ze szklanek! Nie wiem, czy reżyser bardziej chciał tym podkreślić rosyjskość miejsca akcji, czy niepewną sytuację finansową Obłońskich...

Żałuję, że jak byłam w Petersburgu, nie rozejrzałam się za małym zestawem do przygotowania herbaty. Wystarczyłby mi naprawdę maleńki samowarek, nawet taki na jedną filiżankę ;) Ale wiecie, co to oznacza? Będę musiała jeszcze kiedyś tam pojechać i wrócić - tym razem - z własnym samowarem, a wtedy zaproszę Was wszystkich na herbatę! :)