Życie jak powieść / "Kobieta w ukryciu"

Od kilku lat można zauważyć "estetyczną tendencję" w filmach kostiumowych, polegającą na składaniu ich z wielu krótkich, wyjątkowo pięknych i wysmakowanych, lecz całkiem pustych scen. Nie ukrywam, że nie jestem zachwycona tym nowym trendem, bo jednak to, czego oczekuję od filmu, to dobrze opowiedziana historia, która trzyma w napięciu, budzi śmiech lub wyciska łzy, skłania do zastanowienia się nad różnymi rzeczami, ukazuje niezwykłe drogi życia bohaterów, wiąże z nimi widza, każąc mu kochać ich lub nienawidzić, a po napisach końcowych zostawia go niezdolnego powrócić po seansie do normalnego życia.

Tymczasem te nowe, wybitnie estetyczne filmy to cacka w stylu słynnych jajek Fabrege. Można je obejrzeć, zachwycić się nimi, postawić sobie takie na półce (jeśli jest się miliarderem :D ) i właściwie na tym kończy się ich rola i funkcja. W środku są puste, nie mają nic do zaoferowania poza pięknem. Nie wracam często do tych filmów, za to chętnie tworzyłabym kolekcje z powycinanych scen (tzw. klipów) i oglądała je potem tak, jak w XIX wieku oglądano podczas oczekiwania na pana domu album porzucony niedbale na konsoli w przedpokoju... o ile producent filmu chciałby udostępnić go w ten sposób w internecie ;)

Po tym wstępie chyba wiecie już, czego się spodziewać. Kobieta w ukryciu jest właśnie takim filmem. Opowieść, która rozwija się w ciągu półtorej godziny nie angażuje ani emocji, ani umysłu, za to jest ucztą dla oczu. Film jest historią romansu Charlesa Dickensa z młodą aktorką Nelly Ternan, ale lepiej nie spodziewać się melodramatu. Uczucia w filmie są bardzo skąpo dawkowane, zaś sposób przeżywania romansu przez główna bohaterkę - powściągliwy i zamknięty. Widz ma wrażenie, że Nelly nie tyle rzeczywiście kocha Dickensa, ile raczej najbliższy jej świat tego od niej oczekuje i ona, choć niepewna i pełna obiekcji, poddaje się tym oczekiwaniom. Jej postać zdaje się ciasno skrępowana nie tylko wiktoriańskimi wymaganiami wobec kobiety (którym się podporządkowuje), lecz także literacką wizją życia. Opowieść, jaka wyłania się z serii retrospekcji podczas spaceru brzegiem morza (celowe nawiązanie do kipiącego od emocji Fortepianu?) zdaje się podporządkowana linii fabularnej jakiejś powieści. I jest to własna powieść Nelly Ternan, którą wyczytuje wśród kart przykurzonych dzieł swojego ukochanego. Postać Nelly jest ucieleśnieniem tego, jak (stereotypowo, choć na bazie źródeł) postrzega się dziś kobiety i ich życie w połowie XIX wieku. Zahamowania i skrępowanie, którym bez buntu się poddaje pochodzą z jej własnej świadomości i tego, jak została ukształtowana. Otoczenie pozornie daje jej wolność, jednocześnie bez słów wytyczając jedyną słuszną drogę postępowania. Konflikt, będący owocem tej nierozstrzygalnej sytuacji drąży jej charakter, skazując na niekończące się wewnętrzne męki przy jednocześnie słodkiej i niewinnej aparycji (jak ona wygląda w krynolinach! Ideał!)

Drugą postacią, która wyraziście rysuje się w filmie jest grany przez Ralpha Fiennesa Dickens. Pisarz przedstawiony jest tu jako mężczyzna egocentryczny, który nie liczy się z niczym i z nikim, poza samym sobą i swoimi powieściami. Sposób, w jaki, pod pozorami dobrych manier i chęci uporządkowania relacji, traktuje swoją żonę i Nelly jest bulwersujący. Przy czym Dickens nie jest postacią złą. Wszystko dzieje się w świetle przyzwolenia społecznego i w ramach ówcześnie obowiązującej moralności. Oczywiście jest scena, w której spojrzenia gentlemanów skierowane w stronę bohatera potępiają jego zachowanie, jednak nikt jawnie nie buntuje się przeciw jego poczynaniom (Fiennes lubi takich bohaterów. Kto pamięta jego księcia Devonshire?).
Jedyną postacią, która mogłaby być nam bliska jest porzucona żona Dickensa. Jej rozpacz jest autentyczna, a siła i opanowanie budzą niekłamany podziw. To, że mąż traktuje ją jak przedmiot, którym właśnie skończył się bawić i którego już nie potrzebuje dodatkowo podkreśla jej smutną i niemającą wyjścia sytuację.

Oprócz dość interesujących relacji między bohaterami, zaletą filmu są przepięknie zaaranżowane wnętrza, sceneria i kostiumy. Kobiety zdają się tonąć w koronkach, drapowaniach materiału, kwiatach i przepychu dziewiętnastowiecznych, ciemnych wnętrz, wśród których żyją. Fragmentaryczność narracji, liczne retrospekcje i wprowadzenie alegorycznego teatru, w którym grają bohaterowie sprawiają, że film nie jest łatwy, ani przyjemny w odbiorze. Chciałoby się zobaczyć choć jeden z tych poszarpanych jak wspomnienia bohaterki wątków w całości, niestety konstrukcja filmu na to nie pozwala.

Tak, jak pisałam na początku, Kobieta w ukryciu to śliczne cacko, nie angażujące zbytnio ani umysłu, ani serca; elegancki album z wystudiowanymi ilustracjami, który z przyjemnością można przejrzeć w wolnej chwili - nic więcej.

5/10