Anna Karenina - wrażenia po przeczytaniu

Annę Kareninę skończyłam jakoś zaraz po świętach i czytałam ją chyba z miesiąc - ale to dlatego, że czytam wolno, poza tym musiałam robić kilkudniowe przerwy w lekturze ze względu na studia...

Z resztą i tak wypożyczając ją miałam niemałe wyrzuty sumienia, bo powinnam aktualnie czytać co innego, ale "się kliknęła" i jakoś tak sama się odebrała z biblioteki, a potem sama zaczęła czytać... i tak przepadłam na cały miesiąc w carskiej Rosji, w międzyczasie obejrzałam film, co tylko zwiększyło moją fazę na tę książkę. 

Anna Karenina zaczęła czytać się sama - co było o tyle dziwne, że dla mnie zazwyczaj pierwsze 60 stron powieści jest nieciekawe. Tutaj pochłonęłam je jednego wieczora nawet nie zdając sobie sprawy, że zgodnie z zasadą ten początek książki powinien być nudny.

I tak było przez pozostałe 800 stron. Moja fascynacja Anną Kareniną nie malała w ogóle. Dlaczego? Przede wszystkim to doskonale napisana powieść. Każda strona i każde zdanie przyczynia się do rozwoju fabuły, nie dałoby się stamtąd wykreślić ani jednego słowa bez uszczerbku dla logiki i rozwoju wydarzeń. Ta drobiazgowość Tołstoja wzbudzała mój niegasnący podziw - pisarz doskonale wykreował swoich bohaterów, zwracając uwagę na najbardziej ulotne myśli i odczucia (monolog Anny pod koniec książki, do złudzenia przypominający późniejszą, dwudziestowieczną technikę strumienia świadomości to po prostu mistrzostwo!) oraz na niezwykle drobne, prawie niezauważalne, charakterystyczne dla każdej postaci gesty (czasem aż sama sprawdzałam, czy tak się da :P ). Ponadto każdy bohater jest indywidualnością, każdy jest inny i inaczej postrzega te same wydarzenia - zostało to dobrze ujęte narracyjnie. Nie ma tutaj miejsca na tendencyjne ględzenie odautroskie - narracja jest prawie przezroczysta, to bohaterowie i ich stany emocjonalne są najważniejsze. Skoro już o bohaterach mowa, to są oni bardzo realistycznie skonstruowani, a to głównie dlatego, że żaden z nich nie jest statyczny, każdy się zmienia, ich osobowości mienią się najprzeróżniejszymi kolorami, pokazują coraz to inną twarz i oczywiście pozostając dalej sobą. 

Dlatego raczej trudno mi napisać, kogo w powieści lubiłam, a kogo nie - myślę, że każdy bohater miał chwile, kiedy byłam bardzo za nim, ale także zdarzały się momenty, w których go prawie nienawidziłam :D

... z wyjątkiem Lewina. W książce jest taki fragment, w którym Wroński musi asystować obcemu księciu w jego wizycie w Rosji i podczas tej asysty dochodzi do niego, że książę jest jakby przerysowaną, groteskową wersją niego samego i ukazuje mu wszystkie jego wady. Ja miałam to samo z Lewinem :D Konstanty Dmitrycz i te jego niekończące się rozmyślania o życiu i śmierci w końcu zaczęły mnie denerwować i miałam już go serdecznie dość, nieważne, czy był szczęśliwy, czy nie, po prostu nie chciałam już o nim czytać (a jego dzieje zajmowały jak na złość 2/3 książki :P ).

A skoro już jesteśmy przy szczęśliwych i nieszczęśliwych zakończeniach, to jak dla mnie jedyna para, która na to szczęśliwe zakończenie zasługiwała to (drugoplanowi) Koznyszew i Warieńka. Scenę, w której spacerują we dwoje z dala od innych i Sergiusz (po wypaleniu papierowa w krzakach lol) ma już przygotowany w myślach piękny tekst oświadczyn, a Waria tylko czeka, żeby się na nie zgodzić - tę scenę czytałam w nocy i gdy okazało się, że nic z tego nie będzie, to ja jak głupia kartkowałam książkę przez następną godzinę, szukając tylko ich imion, żeby dowiedzieć się co dalej. W końcu dałam sobie spokój, a po skończeniu powieści miałam żal do Tołstoja :( A taki byłby ładny ten związek...

W powieści główne miejsce zajmują oczywiście emocje i relacje bohaterów, bardzo mało jest w niej opisów miasta (w sumie pod tym względem zabieg wykorzystany w filmie jest bardzo trafiony), czasem znajdzie się jakiś piękny, szczegółowy opis wiejskiej natury. Chłonęłam je całą sobą, bo rzadko kiedy zdarzają się interesujące, po prostu dobre opisy przyrody - te w wydaniu Tołstoja klasa sama w sobie, czytanie ich było przyjemnością :)

Ponadto autor tej niemałych rozmiarów historii traktuje swoich czytelników poważnie. Pisałam już o braku tendencyjnej gadki, której nienawidzę (a która miejscami zdarzała się nawet mojej ukochanej Charlotte Bronte :( ). Tołstoj to samo zrobił z przekazem powieści - nie daje gotowych rozwiązań, nie mówi, jak jest dobrze, a jak źle. Zamiast moralizować, ukazuje tylko odwieczne (aktualne do dzisiaj i myślę, że również za sto czy paręset lat), podświadome konflikty, które kierują ludzkim życiem, od których nie ma ucieczki, ani gotowego rozwiązania. Narrator milczy - to od czytelnika zależy, jak się do nich ustosunkuje, co uzna za właściwe i jak pokieruje swoim życiem.

No i cóż więcej dodać - Anna Karenina to nie tylko arcydzieło literatury rosyjskiej, ale także światowej. Bezbłędna doskonałość. Wszystkim tym, którzy lubią taki psychologizujący typ literatury gorąco polecam, nie zawiedziecie się. Ja sama zaczytałam się raz w pociągu i gdybym nie spojrzała nagle przez okno i nie uświadomiła sobie, że to już K...ce i że to ostatnia chwila, w której mogę wysiąść, pewnie pojechałabym dalej, nie ważne gdzie... może nawet tysiąc kilometrów na północ i sto czterdzieści lat wstecz, wprost do carskiej Rosji lat 70. XIX wieku.

10/10