Subtelne harmonie lat 40.

Niewinna, skromna, delikatna - taka była kobieta lat 1840. Pożądane u kobiet cechy dodatkowo podkreślał ubiór i sylwetka lansowane w czwartym dziesięcioleciu XIX wieku. W tej dekadzie liczyła się lekkość i eteryczność.

Portret Zinaidy Yussupovej Robertson, lata 1840.

Po szalonych latach 30. - dekadzie wielkich rękawów, kosmicznych koafiur i mnóstwa zdobień, lata 40. okazały się prawdziwym wytchnieniem. Od 1834 roku krótka wcześniej spódnica zaczęła powoli sięgać ziemi, odkrywając jedynie czubek pantofelka. Teraz szyta była z kilku prostych kawałków materiału układanych w zakładki, co dodatkowo ją poszerzało. Gorset dbał o wydłużoną, smukłą talię i kształtne biodra, a halki nadawały spódnicy kopulasty kształt. Od II połowy lat 30. i przez całe lata 40. w sylwetce kobiecej podkreślano linie wertykalne, co nadawało jej smukłości.

Usztywniany dodatkowymi fiszbinami stanik sukni komponowano na kształt litery V. Jego boczne części ściśle przylegały do sylwetki, a przód zdobiło marszczenie właśnie w kształcie tej litery. Spadziste ramiona, akcentujące łagodność postaci osiągano za pomocą dekoltu - wydłużonego, łódkowatego lub małego, tuż przy szyi, oraz rękawów, których charakterystyczne, poszerzające sylwetkę w latach 30. bufki zostały przeniesione w dolną ich część i spięte mankietami po to, by w II połowie dekady zaniknąć na rzecz wąskich, przylegających rękawów.

Najczęściej zdobiono je pasmanterią lub zakładkami przy ramieniu i cienkimi, koronkowymi (lub haftowanymi drobnym haftem) mankiecikami, do pary z koronkowym kołnierzykiem przy szyi. Kołnierzyk ten mógł być wąski (przy wydłużonym wycięciu stanika) lub szeroko zachodzić na ramiona. 

Większy dekolt w sukniach wizytowych i balowych podkreślano bertą - rzędem płaskich fałd uszytych z tej samej tkaniny, co suknia, a przy delikatniejszych kreacjach - z koronki lub haftowanego batystu, i doszytym wzdłuż linii dekoltu sukni.

Do wydekoltowanych kreacji dobierano podwłośnik (kanzu), czyli pelerynkę z muślinu, której końce wkładano z przodu za pasek lub spinano broszką. Zamiast kanzu decydowano się też na złożone po przekątnej i narzucone na ramiona chustki "tryftykowe", czyli z indyjskiej wełny kaszmirowej.

Inne akcesoria charakterystyczne dla lat 40. stanowiły haftowane chusteczki służące tylko do trzymania ich w ręce, sakiewka na drobne monety i portfelik - haftowane lub ozdobione małymi, ponaszywanymi koralikami, fanszonik - koronkowy stroik na głowę (o ile więcej ma on uroku, niż czepce z poprzedniej dekady!), a do sukni balowej - opaska z kwiatami po bokach i oprawki na bukiet.

Bukiety balowe wykonane były z ułożonych płasko małych kwiatów, których łodyżki usztywniano drucikami. Bukiet dodatkowo ochraniał kartonik wycięty we wzór, imitujący koronkę. Taką wiązankę wsuwano do oprawki i zabezpieczano iglicą. Podobno podczas tańca najwytworniejsze panny wieszały swoje bukieciki w oprawkach na palcu dłoni (ale jakoś sobie tego nie wyobrażam :D ).

Fryzura również uległa zmianie. Z wysokich, wymyślnych upięć poprzedniego dziesięciolecia nie pozostało zgoła nic. W latach 40. włosy noszono zaczesane gładko, jak najbliżej głowy, z przedziałkiem pośrodku i dwiema kaskadami loków przy twarzy lub (w wersji dziennej) - warkoczami, które przechodziły miękką linią do upięcia w tyle głowy. Na taką fryzurę zakładano kapelusz-budkę zdobny w kwiaty i wiązany pod brodą wstążką.

Nie ukrywam, że bardzo podoba mi się moda tej dekady i mam ochotę na sukienkę z lat 40. Swego czasu pisałam o tej szarej z Jane Eyre, ale pomysł ewoluował i chyba wybiorę coś lżejszego, jakąś muślinową suknię dzienną, w której można do woli zbierać kwiaty i zioła, biegać po wrzosowiskach z tomikiem poezji Emily Bronte w ręce i przysłuchiwać się leśnym ptaszkom, ponuremu wyciu wiatru i wszechobecnej melancholii, która nie podlega wpływom czasu.

[Edit. 20 VII]

Pod postem zastanawiałyśmy się z Gabrielle nad suknią Zinaidy Yussupovej Robertson z pierwszego obrazka i nad tym, jakie są jej powiązania z modą XVIII wieku. Wczoraj przez przypadek trafiłam na suknie poranne / dressing gowns z późniejszej dekady (lata 50.) o bardzo podobnym kroju:

Więc wychodzi na to, że Zinaida ma na sobie suknię poranną (więcej o nich w tym poście). Bardzo interesujące są te nawiązania do robe volante w XIX wieku. Jak widać, kobiety ceniły swobodę i lubiły od czasu do czasu przyodziać się w luźniejszą suknię, nie rezygnując przy tym z modnej w połowie XIX wieku stylistyki "na wiek XVIII". Tutaj jeszcze jeden przykład takiego nawiązania, tym razem do osiemnastowiecznej plisy a la Watteau :)

_____________________

Źródło zdjęć: pinterest