Dzień dobry historycznie / męskie stroje domowe w XIX wieku

Właściwie, to nie wiem, skąd pomysł na ten post, ale zawsze fajnie jest poznać kolejny element dawnego życia - i napisać kolejną modową notkę :) Tym razem będzie o tym, co (domyślnie: przystojny) pan dziewiętnastowiecznego domu nosił w takie wolne poranki, jak dzisiejszy :)

Sir David Wilkie (źródło) i szlafrok z lat 30. XIX wieku

Męski strój domowy, został zapożyczony w XVII wieku z mody Dalekiego Wschodu. Banyan, bo to o nim mowa, składał się z długiego, luźnego, jedwabnego (lub z drukowanej bawełny indennne), sięgającego kostek, krojonego z dwóch części razem z rękawami- na kształt litery T płaszcza. Choć w koloniach, w gorącym i wilgotnym klimacie noszono go również na ulicy, w Europie jednak służył głównie jako szlafrok nakładany na nocną koszulę taką, jak te: 1, 2 lub element męskiego ubioru porannego.

Po lewej robe de chambre z lat 60. XVIII wieku, a po prawej niemal identyczny na obrazie z 1816 roku

W XVIII wieku strój taki stanowił część nieformalnego ubioru robe de chambre (robdeszan) i służył nie tylko jako ubiór do śniadania, lecz także innych porannych aktywności: pracy w gabinecie lub gier. Wielu mężczyzn lubiło się też w nim portretować, być może po to, by luźną, jakby nonszalancką szatą nawiązać do swobodnego, niekrępującego ruchów ubioru filozofów i zwrócić tym samym uwagę na przymioty umysłu (jak król Stanisław August Poniatowski na portretach autorstwa Lampiego i Bacciarellego) lub pokazać się z prywatnej strony jako stateczny pan domu i wzorowy mąż.

Byron w robdeszanie jak wilk w owczej skórce :D Po prawej bardzo podobny banyan datowany na lata 1840-60

W miarę ewolucji robdeszanu, jego krój zaczął się komplikować - rękawy krojono oddzielnie, dodawano ozdobne (czasem futrzane) mankiety i szalowy kołnierz, oraz dopasowywano krój do talii. W latach 30. i 40. XIX wieku wschodnie konotacje banyana idealnie wpasowały się w trend orientalny, dzięki czemu strój domowy zyskał nową funkcję - ubioru nieformalnego noszonego podczas porannych wizyt (tzw. negliżu). Szykowni panowie spotykali się przed południem, by wypalić sziszę. Dopełnieniem ich strojów, oprócz sprowadzanych nargili z długim, bursztynowym ustnikiem, były płaskie, haftowane pantofle i okrągła czapeczka ozdobiona chwostem. Pod szlafrokiem znajdowała się już jednak nie długa, nocna koszula, lecz pełen strój męski. Nieformalny banyan zastępował w nim frak lub tużurek noszone w inne części dnia.

Modowe ryciny z lat 1830. i 1840. przedstawiające negliż poranny oraz robdeszan z 1841 roku wraz z akcesoriami

W 1830 roku, w Ubiorach w Polszcze Łukasz Gołębiowski tak pisał o robdeszanie: "nocna jakoby suknia, której używać zwykli, nim się spać położą, albo mając wstać z rana i pokąd się nie weźmie dziennego ubioru."

ENGLISH:
The post is about the banyan - men`s dressing gown, that envolved from a 17th century kimono similar dress. The elegant man was wearing it in the morning during his domestic activities. At the beginning banyans were cut simply of two parts in T shape but then they gained fitted waist, decorative cuffs and shawl styled collar. Banyan was very popular in 1830s and 1840 as it suited stylish oriental trend. It was fashionable to match dressing gown with round cap with tassel, embroidered slippers and nargile with long, amber blowpipe.

___________________________________
źródło obrazków: pinterest.com