Wizaż historyczny / o makijażu do kostiumu historycznego

Aby suknia historyczna miała zadowalający kształt, szyjemy odpowiednią bieliznę - gorsety, halki, stelaże itd.; aby wyglądała dobrze, dobieramy stosowne dodatki, pasmanterię, szyjemy ją z odpowiedniego materiału. Tych wszystkich zabiegów nie widać, a jednak przekładają się one na ostateczny efekt. Z makijażem do kostiumów jest tak samo.

Olga i ja w makijażach historycznych. Obok (z lewej) ryciny modowe z lat 30. XIX wieku (źródła 1, 2); z prawej: Maria Dietsch na portrecie J. K. Stielera, 1850 (źródło) i  Nanette Heine na portrecie J. K. Stielera, 1829 (źródło)

Jak wyglądałaby suknia uszyta z elastycznej dzianiny, z plastikowymi dżetami, założona na współczesną bieliznę? Do tego fryzura "weselna" i ostry makijaż. Czy to ma coś wspólnego z wizerunkami kobiet na portretach lub modowych rycinach? Nie? A co w takim razie powiecie na suknię uszytą ze zgrzebnej bawełny w szarawych barwach, nałożoną na bezkształtne halki? Do tego włosy ściągnięte w smutną kitkę, całkiem rozpuszczone lub przykryte czepcem i zupełny brak makijażu. Zgodność historyczna jest, ale czy taki ubiór ma coś wspólnego z ówczesną estetyką?

K.Bryullov, Portret E. P. Bakunin, 1834 (źródło) i A. Brulloff, Portret Natalii Puszkin, 1831-1832 (źródło)

Wszystko zależy od tego, jak postrzegamy historię i na czym nam zależy. Przyznam się Wam, że bardzo długo szukałam odpowiadającego mi podejścia do odtwarzania historii, a droga była i nadal jest długa i kamienista :) Niemniej jednak doszłam do tego, że aby efekt był "jak z epoki" należy stosować się do obowiązującej w tej epoce estetyki. I o ile w strojach i uczesaniach nie ma takiego problemu, bo są liczne źródła i opracowania naukowe, po które wystarczy sięgnąć, tak w przypadku makijażu jest zupełnie inaczej. Zawsze bolało mnie, że w XIX wieku łączyły się z nim negatywne skojarzenia i stereotypy, zabraniające ówczesnym kobietom sięgać po różne upiększacze (po które jednak i tak czasem ukradkiem sięgały), a jednocześnie wymagano, by cera była idealna, oczy duże i wyraziste, usta symetrycznie wykrojone i naturalnie różowe oraz zaróżowione policzki. Dziewiętnastowieczne kobiety miały więc do czynienia z sytuacją nierozstrzygalną, a presja otoczenia i surowość własnych sądów stawały się dla nich przyczyną samoudręczenia i melancholii (chyba, że któraś akurat miała szczęście i wpasowała się urodę w obowiązujące wytyczne piękna).

To jest oczywiście temat na osobny wpis, który mam w planach, a dzisiaj opowiem o tym, jak współczesnym makijażem naśladować urodę bohaterek historycznych portretów. 

Pomalowana przeze mnie Marylou i Eugenia Hortensja Augusta Napoleon de Beauharnais na portrecie J. K. Stielera, 1826 (źródło)

Najlepiej podejrzeć pracę profesjonalistów, zajmujących się makijażem w filmach kostiumowych. Grające w nich aktorki zawsze wyglądają pięknie, a jednocześnie oko widza nie jest w stanie dostrzec wielu warstw makijażu na ich twarzach. Za każdym razem, gdy bohaterka filmu wyglądała "jak z obrazu", zatrzymywałam film i przyglądałam się jej twarzy, próbując przeanalizować, jak ją pomalowano, jakich kolorów użyto, jaką formułę i wykończenie mogą mieć zastosowane kosmetyki gdzie je nałożono i w jaki sposób. Tym samym nauczyłam się malować tak, aby oszukiwać naturę, upodabniając się nieco do kobiet z portretów z tej samej epoki, w którą celowałam ze strojem i uczesaniem.

Sofia, arcyksiężna Austrii na portrecie J. K. Stielera, 1832 (źródło) i Maqda pomalowana przeze mnie

Malując dziewczyny na bal, wiedziałam już, że nie istnieje jeden dobry model makijażu "historycznego". Co prawda istnieją ogólne wytyczne, do których dobrze jest się stosować, jednak tak naprawdę to, gdzie położymy jaki kolor i w jaki sposób to zrobimy, zależy od cech indywidualnych takich, jak układ kości twarzy, wielkość i kształt oczu i ust oraz karnacja, rodzaj cery, grubość skóry itd. Nasycenie makijażu zależy również od tego, czy będziemy nosić go w dzień w świetle jasnym (latem) albo szarawym (zimą), czy też w nocy w świetle świec lub żarówek. Najważniejsze jest jednak to, by osoba pomalowana dobrze się w nim czuła, dlatego część makijaży wykonywałam moimi kosmetykami, a część tymi, które dziewczyny przyniosły ze sobą. Bo idealnie dobrane kolory nie sprawdzą się, jeśli pomalowana dziewczyna z zasady ich nie lubi i po prostu źle się czuje w takich barwach.

Kasia pomalowana przeze mnie i Augusta Hibler na portrecie J. K. Stielera, 1827 (źródło)

Mam nadzieję, że dziewczyny w moich makijażach dobrze się czuły i wczuły w nastrój lat 30. XIX wieku oraz że będę mogła jeszcze kiedyś kogoś historycznie pomalować :)